Dziecięca Wytwórnia Filmowa
zaczęła działać dawno,
dawno temu, jeszcze w epoce celuloidu. Połowa lat 80. to czasy, kiedy
ze słowem film najczęściej mogły się kojarzyć zamknięte w blaszanych
puszkach metalowe szpule z nawiniętymi dziesiątkami, setkami metrów
taśmy z przezroczystego, kapryśnego tworzywa, które czasem pękało podczas
projekcji. (Z pewnością to z tej epoki pochodzi powiedzonko o "urwanym
filmie".) Dzieci, którym puszczaliśmy wtedy rozmaite filmy, staraliśmy
się zainteresować dziełami wielkich twórców, przykładami odmiennych
technik, aby w ich świadomości animacja nie ograniczała się do seryjnych
produkcji wielkich wytwórni, do powielanych taśmowo schematów. Przed
projekcją dzieci mogły oglądać szpule z filmami, obserwować zakładanie
taśmy na projektor i wszystkie te czynności, które doprowadzały do pojawienia
się ruchomego obrazu na ekranie. A jednak ich wyobrażenia na temat filmu
i tego, jakim sposobem wywołuje wrażenie ruchu, okazały się bajkowe,
podobnie jak moje dziecinne poglądy na temat radia i mikroświatka egzystującego
wewnątrz odbiornika z zielonym okiem. No i tak to się zaczęło. Nie
od kamery i kręcenia filmów, ale od projekcji, od zagadek i rozmów,
od konstruowania prostych zabawek, rysowania faz ruchu na karteczkach,
doświadczalnego sprawdzania bezwładności wzroku, manipulowania rzutnikiem
do przezroczy, nauki fotografowania i obróbki materiałów światłoczułych..
DWF zaczynała zatem podobnie jak zaczynało kino, jeszcze zanim wynaleziono
kinematograf, a nasze początki przypominają czasy Emila Reynaud, prekursora
filmu animowanego. Trochę później pojawiła się kamera na taśmę celuloidową
16mm, a wraz z kamerą wszelkie możliwości te, jakie zaistniały od
momentu gdy Thomas Edison nakręcił kinematografem pierwszy film animowany
rejestrując proces rysowania ilustracji i te, które mogły przyjść nam
do głowy.
Dzieci było sporo, kilkanaścioro i więcej, natomiast kamera tylko jedna.
Przy typowym dla animacji podejściu mogłoby to przekreślać plany realizacyjne.
Twórcy filmów animowanych ( nie mam tu oczywiście na myśli fabryki kreskówek
) zazwyczaj działają solo, czasem współpracują z zaufanym asystentem.
Natomiast sama animacja jest techniką żmudną i pracochłonną, wymagającą
cierpliwości i konsekwencji, więc z natury jakby dla dzieci nieosiągalną.
W tej sytuacji znakomitym rozwiązaniem okazała się zupełnie nowatorska
w klasycznej animacji metoda pracy - praca grupowa, a to, co w tych
warunkach mogłoby stanowić przeszkodę i mankament, zaczęło budować niepowtarzalną
specyfikę filmów DWF.
Eksperymentowaliśmy z kamerą na wszelkie sposoby, animując dosłownie
wszystko, co było w zasięgu wzroku przedmioty, rysunki, rozlane farby,
a także żywe postacie, co dla dzieci było najbardziej fascynujące, gdyż
mogły stać się bohaterami swoich własnych epizodów i oglądać siebie
na ekranie. Tak powstał pierwszy film DWF, będący kolażem rozmaitości
technik, pomysłów, prób i zabaw.
Grupa dzieci w bardzo zróżnicowanym wieku i o zróżnicowanym statusie
społecznym, która zdawałoby się nie ma predyspozycji aby stać się zespołem,
potrafiła jednak zintegrować się wokół wspólnej realizacji długiej opowieści
według pomysłu jednego z nich. Nakręciliśmy tę animowaną opowieść w
konwencji teatru cieni. Dzieci wspólnie wykonywały elementy scenografii,
animowały, dorzucały pomysły do scenariusza, opiekowały się planem filmowym,
ustawiały światła, obsługiwały kamerę, a po zakończeniu zdjęć uczestniczyły
w obróbce technicznej nakręconego materiału zakładając taśmę do koreksu,
mieszając odczynniki, sprawdzając temperaturę, płucząc wywołany film,
rozwieszając do wysuszenia... Pracując w ten sposób zdobywały pojęcie
o całym procesie powstawania filmu od pomysłu aż po założenie szpuli
na projektor. Właśnie dlatego przyjęliśmy nazwę Dziecięca Wytwórnia
Filmowa (1986).
W następnych latach zmieniały się dzieci, ubywało ich i przybywało.
Na dłuższy okres (1988-92) zawiązał się niewielki zespół bardzo sprawnych
realizatorów, wręcz zapaleńców o rozmaitych pasjach i zainteresowaniach,
które wspaniale uzupełniały się podczas pracy nad filmami i poszerzały
możliwości techniczne, np. znajomość chemii zaowocowała wspaniałymi
efektami pirotechnicznymi. ( Jeden z ówczesnych jedenastolatków, Jacek
Wojtaś, nadal czynnie zajmuje się animacją tworząc własne filmy i ucząc
tej techniki młodszych. Teraz jego i moi podopieczni spotykają się na
festiwalach.) Tych chłopców nie zraził nawet brak kamery, którą skradziono
podczas włamania wraz z kilkoma szpulami zdjęć próbnych do Hobbita.
Powstały wtedy dwa świetne, wydrapane bezpośrednio na taśmie 16mm, filmy
non-camera. Przed kilkuletnią przerwą w działalności DWF powstał jeszcze
film zasługujący w naszej skali na miano superprodukcji, którego realizacja
trwała z górą pół roku.
W tym mniej więcej momencie celuloid zaczynał już być nośnikiem coraz
trudniej dostępnym, natomiast wideo, wiodące w tym czasie, nie było
medium stworzonym do animacji. Działalność DWF została wznowiona na
bazie cyfrowego medium w roku 2000.
Nazwa ta, jakkolwiek z biegiem lat zmieniały się dzieci i pojawiały
się nowe techniki rejestracji obrazu, do dziś zachowała swój pierwotny
sens i z czasem stała się znakiem firmowym animacji mających swoisty,
rozpoznawalny charakter.
Powstają tutaj filmy zarówno na podstawie pomysłów indywidualnych, wziętych
z życia lub wyobraźni, jak i adaptacje utworów literackich. Część z
nich to autorskie realizacje uczestników, nad innymi dzieci pracują
grupowo, wspólnie debatując nad scenopisem, wspólnie tworząc elementy
scenografii i na zmianę animując kolejne epizody filmu. Czasem film
powstaje na zasadzie łączenia osobnych prób ujęcia tematu czy historii.
Bez względu na nośnik i typ kamery technika poklatkowa w fazie zapisu
obrazu polega na tym samym na rejestrowaniu klatka po klatce kolejnych
faz ruchu narysowanych, ulepionych, namalowanych czy w jakikolwiek
sposób przedstawionych postaci, elementów akcji, dziania się, zmian
obrazu. Technika ta, jakkolwiek pracochłonna i żmudna jest zarazem bardzo
bliska żywiołowi dziecięcej plastyki.
Animacja, jakkolwiek jest wymagającą techniką wymagajcą CIERPLIWOŚCI,
KONSEKWENCJI, inwencji ( tego dzieciom nie brakuje), zarazem jest techniką
uczącą czegoś niewyrażalnego w łatwy sposób chyba z powodu pracochłonności
poszerza wyobraźnię, zmusza do poszukiwania wyrazistej formy wyrazu
i skrótu myślowego
Zawsze też cenną jest nauka
stosowania nowych technik plastycznych, poszukiwanie materiałów, zabawa
z formą, kontakt z zapleczem warsztatowym artysty danej dziedziny
Młodego twórcy, dziecka nie stać jeszcze na przekazywanie wielkich treści,
ogólnych poglądów, nie ma ono jeszcze odpowiedniego bagażu duchowego,
ale podejmowanie próby zobrazowania tych prostych treści, historyjek,
doświadczeń, które noszą w sobie, jest wielkim krokiem na przód, wymaga
poukładania w głowie, w duszy TO DUŻO ZNACZY. Podobnie jak wszelka umiejętność,
jak poznanie rzeczy , procesów, technik otwiera oczy na rzeczy inne,
itd
Zarazem bardziej żmudna i zarazem dająca więcej swobody bardzo przydatna
na początku drogi filmowej Jakkolwiek pracochłonna, zarazem bardziej
przystępna dla dzieci, bo operująca prostszym językiem i wyrazistą formą
plastyczną, bliską żywiołowi dziecięcej plastyki
Alicja Jodko
-------------------------------
Alicja Jodko, z wykształcenia filozof, jest aktywna na wielu obszarach
twórczości. Zajmuje się grafiką wydawniczą, poezją wizualną, multimediami
i filmem szczególnie animowanym.
Jest współpomysłodawczynią Galerii Entropia oraz założycielką, prowadzącą
i opiekunką artystyczną Dziecięcej Wytwórni Filmowej (1985), działającej
od 1988 roku w Galerii Entropia.
DWF
nagrody | wyróżnienia | pokazy specjalne | prezentacje
f i l m y
________________
"Epidemia" Mirek Antoniewicz i Maciek Wojtaś, 1989
- III nagroda główna w konkursie krajowym, 7. Ogólnopolski Przegląd Dziecięcych i Młodzieżowych Filmów Animowanych, Warszawa 1989;
"Collage - kolarz", Jacek Wojtaś, 1990
- I nagroda główna w konkursie krajowym, 8. OPDiMFA, Warszawa 1990;
-II nagroda główna w konkursie zagranicznym UNICA;8. OPDiMFA, Warszawa 1990;
- nagroda za najlepszy debiut, XXXVI Ogólnopolski Konkurs Filmów Amatorskich, Konin 1990;
" Kamień" Maciek Wojtaś, 1990
- wyróżnienie specjalne, 8.OPDiMFA, Warszawa 1990;
;
"Wojna grzybów z muchami" , Jacek Wojtaś, 1991
- nagroda specjalna dla Jacka Wojtasia za twórczą wyobraźnię w filmie animowanym, 10.PDiMFA, Warszawa 1992;
- Grand Prix festiwalu, 28.Ogólnopolski Festiwal Filmów Amatorskich Pol 8, Legnica 1994;
"Świeżo malowane", "HOPlita", Mieszko Karnas, 2004
- wyróżnienie dyrektora festiwalu za najlepszy debiut, 22 MFF "Dozwolone do 21", Warszawa 2004;
"Spóźniłem się, bo...", realizacja grupowa, 2002
- nagroda za najlepszy film animowany, 50. OKFA, Konin 2004;
"Spacerek" , Ola Popińska, 2004
- III nagroda na MF "JEDNA MINUTA", Buk 2004;
- wyróżnienie jury na MFF "OFFCINEMA", Poznań 2004;
- nagroda międzynarodowego profesjalnego jury dla najlepszego filmu jednominutowego w kat. 6-12 lat; MFF "Kids For Kids", Nikozja 2006, Cypr;
- nagroda międzynarodowego jury dziecięcego dla najlepszego filmu jednominutowego w kat. 6-12 lat; MFF "Kids For Kids", Nikozja 2006, Cypr;
"Koszmarna noc" , Michał Jodko, 2004
- wyróznienie dla Michała Jodko w Konkursie Filmowym Europejskich Spotkań Twórczych Nastolatków "Spojrz na mnie", Kielce 2004,
- Nagroda Głowna w kat. filmu nieprofesjonalnego na Ogólnopolskim Festiwalu Autorskich Filmów Animowanych OFAFA, Kraków 2004,
- I Nagroda dla najlepszego filmu w kat. do lat 14 na MFF "Anifest", Trebon/Czechy 2005;
"Marzę/mażę sobie" , realizacja grupowa, 2003
- Nagroda Główna OFAFA w kat. filmu nieprofesjonalnego, Kraków 2004,
- nagroda jury, MF Filmowej Twórczości Dzieci "Moskiewskie wakacje", Moskwa/Rosja, 2008;
"DWF przedstawia" , realizacja grupowa 2003
- Brązowy Zamek na MFF "OFF CINEMA", Poznań 2004;
"Bałwany", Ola Popińska, 2004
- nagroda jury, I MFF "321-Start", Kudowa Zdr. 2006;
"Skrócona historya świata z gliny", realizacja grupowa , 2005
- wyróżnienie jury w kat. do 17 lat, MFF "OFFCINEMA", Poznań 2005;
- nagroda specjalna jury w kat. filmu dziecięcego, MFF Animowanego "AniFest", Trebon,/Czechy 2006;
- nagroda jury, I MFF "321-Start", Kudowa Zdr. 2006;
"Potwór marnotrawny", Emil Baran, 2005
- nagroda jury w kat. filmu nieprofesjonalnego, Ogólnopolski Festiwal Autorskich Filmów Animowanych "OFAFA", Kraków 2005;
- nagroda jury, I MFF "321-Start", Kudowa Zdr. 2006;
"Butelka", Małgorzata Popińska, 2005
- nagroda jury, I MFF "321-Start", Kudowa Zdr. 2006;
"Paweł i Gaweł", realizacja grupowa, 2005
- nagroda międzynarodowego profesjalnego jury dla najlepszego filmu animowanego w kat. 6-12 lat; MFF "Kids For Kids", Nikozja 2006, Cypr;
"IQ", Dorota Jodko, 2006
- nagroda jury, I MFF "321-Start", Kudowa Zdr. 2006;
"Wybór Osła", Aleksandra Popińska, 2006
- wyróżnienie specjalne jury, MF Filmów Animowanych "ReAnimacja", Łódź 2006;
- udział w retrospektywnym zestawie specjalnym "Best of IAFF ReAnimacja" z okazji Międzynarodowego Dnia Animacji;
"Ekspansja", Michał Jodko, 2007
- I nagroda dla filmu jednominutowego w kat. 13-16 lat, MFF "KIDS for KIDS", Neapol/Włochy 2007;
"Historia stara jak świat", Janek Popiński, 2007
- GRAND PRIX międzynarodowego jury profesjonalnego w kat. 6-12 lat, MFF "KIDS for KIDS", Neapol/Włochy 2007;
- GRAND PRIX międzynarodowego jury młodzieżowego w kat. 6-12 lat, MFF "KIDS for KIDS", Neapol/Włochy 2007;
- BRĄZOWY KLIP, MFF "Młode Media", Berlin/Niemcy 2007;
- wyróżnienie honorowe jury, Very Important Producer Award, LISTEN UP! Youth Media Network, Nowy Jork/USA 2007;
"SPACEREK II - w stylu Robina", Ola Popińska, 2007
- wyróżnienie honorowe jury, Very Important Producer Award, LISTEN UP! Youth Media Network, Nowy Jork/USA 2007;
- wyróżnienie jury w kat. filmu nieprofesjonalnego, Ogólnopolski Festiwal Autorskich Filmów Animowanych "OFAFA", Kraków 2007;
"Lot na Księżyc", Malwina Rzeszotnik, 2009
- wyróżnienie jury, XXVII MFF "Dozwolone do 21", Tarnów 2009;
- wyróżnienie jury w kat. filmu nieprofesjonalnego, Ogólnopolski Festiwal Autorskich Filmów Animowanych "OFAFA", Kraków 2010;
"Przerwa obiadowa", Janek Popiński, 2011
- nagroda jury w kat. filmu nieprofesjonalnego, Ogólnopolski Festiwal Autorskich Filmów Animowanych "OFAFA", Kraków 2011;
zestawy f l m ó
w
________________
Podczas 25. MFF "Dozwolone do 21" w Tarnowie (2007) Dziecięca Wytwornia Filmowa została uhonorowana najwyższym wyróżnieniem w dziedzinie filmu nieprofesjonalnego - Złotym Medalem UNICA (Światowej Unii Filmu Nieprofesjonalnego pod patronatem UNESCO).
"Kolaż", "Opowieść o rybaku" , realizacje grupowe, 1986
- VI Festiwal Amatorskich Filmów Animowanych FAZY87 w Bielsku Białej - nagroda specjalna dla DWF za najlepszy zestaw filmów;
"Grześ", "Tom", "...", "Spóźniłem się, bo...", "Marzę/mażę sobie", "DWF przedstawia", realizcje zbiorowe
- 21. Międzynarodowy Festiwal Filmowy Dozwolone do21, Warszawa 2003 - nagroda zespołowa dla DWF za najlepszy zestaw filmów;
- X Wrocławska Wiosna Filmowa, Wrocław 2003 , II nagroda główna dla DWF za najlepszy zestaw filmów;
- I Festiwal Animacji Reanimacja, Łódź 2003 - wyróżnienie specjalne jury;
"HOPlita", Mieszko Karnas, 2004, "Świeżo malowane", Mieszko Karnas, 2004, "Spacerek I", Ola Popińska, 2004, "Bałwany", Ola Popińska, 2004, "Koszmarna noc", Michał Jodko, 2004, "Program: WOJNY GWIEZDNE", Mikołaj Golema, 2004, "EU/07", Paweł Charusta, 2004, "Uwaga!!! WYPADKI!!!", Karol Mroz, 2004,
- JUGENDMEDIENFESTIVAL, Berlin 2005 , wyróżnienie specjalne w kat. do lat 14 za zestaw filmów;
"Spacerek I", "Hoplita", "Bałwany", "Świeżo malowane", "Spóźniłem się, bo...", "Tom"
- nagroda Ministerstwa Kultury dla DWF za najlepszy zestaw filmów, 50. OKFA, Konin 2004;
-honorowe wyróżnienie jury młodzieżowego dla zestawu filmów DWF, 50. OKFA, Konin 2004;
"Butelka", Małgosia Popińska, 2005, "Potwór marnotrawny", Emil Baran, 2005, "Katastrofa Pompei", Mieszko Karnas, 2005, "Skrócona historya świata z gliny", realizacja grupowa DWF, 2005
- 1. nagroda za zestaw filmów, MFF "1 Minuta", Leszno 2005;
"Wybór osła" , Ola Popińska, 2006, "IQ" , Dorota Jodko, 2006, "Dwa końce zwycięstwa" , Jan Popiński, 2006, "Latawiec" , Wojtek Pomorski, 2006
- wyróżnienie jury w kat. filmu amatorskiego za zestaw filmów, "OFAFA", Kraków 2006
- nagroda specjalna jury dla DWF za całokształt twórczości, MFF Animowanych "ReAnimacja", Łódź 2006;
"Roztargniony Czerwony Kapturek", Małgosia Popińska, 2008, "Spacerek III - o pochodzeniu jamników", Ola Popińska, 2008 i "Nie śmiecić!!!", Michał Boreczek, 2008;
- wyróżnienie zespołowe jury dla DWF, XXVI MFF "Dozwolone do 21", Tarnów 2008;
"Roztargniony Czerwony Kapturek", "Lot na Księżyc" i "Nie śmiecić!!!"
- nagroda jury za zestaw filmów, III MF Twórczości Filmowej Młodzieży "321-START", Jarocin 2009;
pokazy specjalne
________________
DWF pezentowala swoje filmy na pokazach secjalnych:
- w ramach programu towarzyszącego podczas I Festiwalu Animacji Teatralnej i Filmowej FATIF, Rabka 2005;
- w ramach projektu SFP "Polskie Kino Młodego Widza" i programu "Gdynia dzieciom" towarzyszącego 31. Festiwalowi Polskich Filmów Fabularnych, Gdynia 2006;
- w ramach projektu "Awangarda i marzyciele" organizowanego przez Fundację WRO Centrum Sztuki Mediów i Agence culturelle d'Alsace prezentującego twórczość dolnośląskich i alzackich performerow, filmowców i eksperymentatorów ekranu, Strasbourg, 2006;
- podczas otwarcia IV MF Filmów Animowanych "ReAnimacja" w Łodzi, 2007;
- na zaproszenie Galerii "Skolska28" w Pradze/Czechy, 2007;
- w ramach programu "Gdynia dzieciom" towarzyszącego 32. Festiwalowi Polskich Filmów Fabularnych, Gdynia 2007;
-podczas festiwalu WROCŁAW NON-STOP w ramach prezentacji YAPPER, Wrocław 2007;
- w ramach nagrodzonego projektu konkursowego PWA z okazji obchodów 60-LECIA POLSKIEJ ANIMACJI - pokaz "Epidemia Animacji" zorganizowany przez Galerię Entropia i zespół Małe Instrumenty, /patronat PWA, MKiDN, PISF, SFP, ODRA-FILM/, kino Warszawa, Wrocław 2008;
- w ramach Poranków we Wro organizowanych przez CSMediów WRO, Wrocław, 2008;
- jako program towarzyszący podczas I MFF Animowanych "ANIMATOR" w Poznaniu, 2008;
- jako program towarzyszący wystawie Galerii Entropia w Instytucie Polskim w Rzymie, 2008;
- w ramach spotkania"Młoda polska animacja" inaugurującego obchody 60-LECIA POLSKIEJ ANIMACJI /patronat PWA, MKiDN, PISF, SFP/ w Galerii Entropia, Wroclaw 2008;
- w ramach cyklu ANIMAGIC prowadzonego w KINO LAB, CSW Zamek Ujazdowski, Warszawa, 2008;
- kilkukrotnie w ramach Festiwalu "PODWODNY WROCŁAW", Browar Mieszczański, Wrocław 2008, 2009, 2010;
- z okazji obchodów 55 lecia Wytworni Filmów Fabularnych we Wrocławiu w ramach "Niedzieli z animacją" oraz podczas Gali 55 lecia WFF, Wrocław, 29.11. oraz 18.12.2009;
- w ramach prezentacji Galerii Entropia (wraz z live music zespołu "Małe Instumenty") w Muzeum MAK w Wiedniu, 2009;
- w ramach 2. Spotkań z filmem animowanym "LATERNA MAGICA", Łańcut, 2009;
- w ramach projektu "Ruch/Dźwięk/Słowo" realizowanego przez FABRYKĘ SZTUKI, Łódź, 2010;
- jako program specjalny podczas I MFF "SE-MA-FOR", Łódź 2010;
programy telewizyjne
________________
Filmy DWF były prezentowane w dedykowanych im programach telewizyjnych:
- TV Kino Polska / 2005;
- TVP Kultura, audycja "Mediokracja" / 2006-2007;
media prasowe o DWF
________________
o Dziecięcej Wytwórni Filmowej ukazało się wiele wzmianek w prasie lokalnej oraz artykułów w magazynach filmowych:
- FILM, nr 18, maj 1987;
- KINO, nr 10/2003;
- FILM, lipiec 2005;
- KAMERA, 1/2005 (14);
<<<