Untitled Document

Yorkshire Sculpture Park - idea otwartej galerii

Rzeźba eksponowana w muzeum, pokazywana w galerii, rzeźba zdobiąca parki, to rzeźba, po której tylko ślizga się spojrzenie widza. Brak interakcji i zaangażowania, brak dialogu między widzem, a rzeźbą. Rzeźba, którą można dotknąć, w którą można wejść, doświadczyć jej otwartości i fizycznej obecności, obecności na "kawałku ziemi, który daje się ogarnąć jednym rzutem oka", obecności w krajobrazie, sugerującym silne estetyczne wartości... to Yorkshire Sculpture Park (YSP).

A może przede wszystkim przestrzeń YSP "dzięki, której ograniczenia istnieją w fizycznym świecie a ja mogę być rzeźbiarzem" - stwierdza Eduardo Chillida pytający o relacje jaka zachodzi pomiędzy materią a pusta przestrzenią, pomiędzy czymś, co ma fizyczną masę i podlega prawom grawitacji, a środowiskiem, w którym istnieje. Przestrzeń, która według Michaela Foucaulta "jest fundamentem jakiejkolwiek formy społecznego życia; przestrzeń jest fundamentem wszystkiego" "wróciła" wraz z modą, która nastała w latach 60. związaną silnie z obiektami eksplorującymi przestrzeń i poszukiwaniem nowych rozwiązań, w których takie słowa, jak "środowisko" czy "rzeźba związana z miejscem" stały się nowymi, opisującymi faktorami. Rzeźba zaczęła nabierać cech, które podkreślały jej tendencje do otwierania się i ekspansji. Inną przyczyną tego stanu rzeczy było to, że niektóre rzeźby nie nadają się do ekspozycji we wnętrzach - nie wyglądają zbyt dobrze (sic!), albo zbyt silnie kojarzą się z formami, mającymi często związek z sacrum, a przez to żywiej odnoszącymi się do form sztuki prehistorycznej, silniej osadzonej w krajobrazie. A może rzeźby po prostu znajdują się w otwartej przestrzeni, bo artyści tacy jak Mike Heizer ją lubią: "Pracuje w otwartej przestrzeni, bo lubię ją, a poza tym jest ona jedynym miejscem, gdzie mogę szczególnie podkreślić fizyczną obecność rzeźby"
.
Pojawienie się rzeźby na zewnątrz ma swoje źródło także w wielkiej różnorodności form współczesnej sztuki, wśród której nie sposób pominąć rzeźb projektowanych od samego początku do prezentowania na zewnątrz, a także w świadomym dostrzeżeniu tego, że przestrzeń zewnętrzna charakteryzuje się oczywistym brakiem ograniczeń. Można skwitować to w prostym stwierdzeniu: przestrzeń zewnętrzna, jest przestrzenią bez ścian i sufitu.

Yorkshire Sculpture Park jest niewątpliwie wiodącym parkiem rzeźby w Wielkiej Brytanii świadomie realizującym koncepcję otwartej galerii.

[J.Sz.]